مختصری در رابطه با GML، SGML، HTML, XML, XHTML و cHTML
زبان نشانه‌گذاری تعمیم یافته IBM با نام اختصاری GML مخفف عبارت Generalized Markup Language توسط Charles Goldfarb, Edward Mosher و Raymond Lorie در سال ۱۹۶۰ پیاده‌سازی شد.
در سال ۱۹۸۶ و پس از سال‌ها تلاش، زبان استاندارد تعمیم‌یافته نشانه‌گذاری با نام اختصاری SGML به عنوان استاندارد ۸۸۷۹ از سمت ISO شناخته شد. SGML برای ایجاد امکان اشتراک‌گذاری اسناد/نوشته‌های قابل خواندن توسط ماشین machine-readable documents در دستگاه‌های فنی مختلف.
زبان‌های XML, HTML, XHTML و CHTML همگی بر پایه SGML بنیان‌گذاری شده‌اند.
HTML چیست؟
زبان نشانه‌گذاری فرامتن به اختصار HTML یا HyperText Markup Language زبان استاندارد نوشته‌ها برای نمایش در مرورگر وب است و در سال ۱۹۹۲ مطرح شده است.
شامل محتوا و ساختار صفحه وب می‌شود و عموما از دیگر تکنولوژی‌ها مانند CSS و JavaScript بهره می‌برد.
XML چیست؟
زبان نشانه‌گذاری قابل گسترش eXtensible Markup Language وسیله مستقل از نرم‌افزار و سخت‌افزار برای ذخیره و جابجایی داده است و خود توصیفی است.
در سال ۱۹۹۸ از سوی W3C (World Wide Web Consortium) مورد توصیه قرار گرفته است.
از تگ‌های از‌پیش‌تعریف‌شده استفاده نمی‌کند و نویسنده می‌تواند تگ‌های جدیدی به آن اضافه کند.
این زبان قابل گسترش است.
اصلی‌تری کاربرد آن ساده‌سازی است:
اشتراک داده را ساده می‌کند.
انتقال داده را ساده می‌کند.
تغییر پلتفرم را ساده می‌کند.
دسترسی‌پذیری به داده را ساده می‌کند.
با استفاده از XML داده می‌تواند برای تمامی ماشین‌های خواندنی مانند انسان، کامپیوتر، ماشین‌های صدا و خبرخوان‌ها قابل دسترس باشد.
cHTML چیست؟
cHTML یا Compact HTML، یک زیرمجموعه از HTML برای دستگاه‌های کوچک اطلاعاتی مانند گوشی‌های هوشمند کوچک (خصوصا نسل‌های قدیمی) و دستیارهای دیجیتال شخصی PDA ها است. نسخه ساده شده‌ای از HTML که دستگاه‌های کوچک به دلیل محدودیت استفاده سخت‌افزار مانند حافظه من، قدرت پایین پردازنده، عدم وجود فضای ذخیره داده یا مقدار کم آن، صفحه‌های کوچک تک رنگ، فونت‌های تک کاراکتره و محدود بودن ورودی‌ها از آن استفاده می‌کنند.
از موارد زیر پشتیبانی نمی‌کند:
JPEG, Tables, Image maps, Multiple fonts, Font style, Background colors and images, Frames, Style sheets and More than two colors.
زبان cHTML نوشته شده است تا بتوان هرآنچه که نیاز است را از طریق چهار دکمه انجام داد، دکمه جلو، عقب، انتخاب و بازگشت/توقف.
زبان cHTML توسط یک شرکت ژاپنی برای استفاده در دستگاه‌های i-mode ساخته شده بود و در سال ۱۹۹۸ توسط W3C به رسمیت شناخته شده.
با توسعه و فراگیر شدن XHTML، استفاده از cHTML روزبه‌روز کمتر شد و با رشد تکنولوژی این زبان رو به منسوخ شدن است.
دستگاه‌هایی که از cHTML استفاده می‌کنند در هندوستان و جنوب شرق آسیا محبوبیت زیادی دارند.
XHTML چیست؟
زبان نشانه‌گذاری فرامتن قابل گسترش زبان نشانه‌گذاری‌ای است که در آن تمامی متن باید به درستی نشانه‌گذاری شود و در اصطلاح well-formed باشد.
نسخه‌ای از HTML است که بر پایه XML رفتار می‌کند، به عنوان اپلیکیشن XML شناخته می‌شود و در قوانین سخت‌گیرانه‌تر است.
مرورگر‌های معروف از آن پشتیبانی می‌کنند.
زبان XHTML برای بیشتر گسترده شدن و انعطاف‌پذیرتر شدن HTML برای بکارگیری با دیگر ساختارهای داده (مانند XML) پیاده‌سازی شده است.
مرورگرها خطاهای HTML را نادیده می‌گیرند و تلاش بر نمایش سایت با وجود خطاهای نشانه‌گذاری می‌کنند، در نتیجه XHTML در رسیدگی به خطاها سخت‌گیرانه‌تر عمل می‌کند.
مهم‌ترین تفاوت‌های XHTML با HTML
<!DOCTYPE> اجباری است
خصوصیت xmlns در html اجباری است
تگ‌های <html>، <head>، <title> و <body> اجباری است
عنصرها باید همیشه به درستی تودرتو باشند
عنصرها باید همیشه بسته شوند
عنصرها باید همیشه با حروف کوچک نوشته شوند
نام خصوصیت‌ها باید همیشه با حروف کوچک نوشته شوند
مقدار خصوصیت‌ها باید همیشه در کوتیشن قرار گیرند
کوچک‌سازی خصوصیت‌ها مجاز نمی‌باشد
از سال ۲۰۱۸ زبان XHTML توسط W3C و با آمدن HTML 4 و HTML 5 دیگر توصیه نمی‌شود.